دریای سرخ در آستانه نقطه جوش | وحشت جنگ فراگیر در خاورمیانه ؛ اینجا منطقه ممنوعه است!
به گزارش روبرونیوز، وزیر دفاع آمریکا تشکیل نیروهای چندملیتی برای آنچه حمایت از «تجارت در دریای سرخ در پی حملات حوثیها (ارتش یمن)» خواند را اعلام کرد.
«لوید آستین» گفت: کشورهایی که در این ائتلاف حضور دارند، گشتزنی مشترک در جنوب دریای سرخ و خلیج عدن انجام خواهند داد.
آستین افزود: کشورهای انگلیس، بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، سیشل و اسپانیا در این ائتلاف حضور دارند.
وزیر دفاع آمریکا همچنین مدعی شد تشدید تنش از سوی یمن جریان تجارت آزاد را تهدید و قانون بینالملل را نقض میکند.
یکی دیگر از مقامهای امریکایی در گفتگو با پولتیکو مدعی شد: پنتاگون (وزارت دفاع امریکا) در روزهای اخیر گروه ضربتی ناو دوایت دی آیزنهاور را از خلیجفارس به خلیج عدن در سواحل یمن منتقل کرده تا از پاسخ احتمالی ایالاتمتحده به حملات حمایت کند.
این مقام امریکایی که نخواست نامش فاش شود، مدعی شد ارتش همچنین گزینههایی را برای حمله به انصارالله در اختیار فرماندهان خود قرار داده است.
به ادعای ناظران، دولت بایدن به دلیل ترس از فعل و انفعالهای حامیان ایران، بازیگرانی، چون حماس و حزبالله و انصارالله در یمن، تمایلی به پاسخ نظامی به حملات انصارالله ندارد.
پیش از این، پنتاگون به دولت توصیه کرده بود پاسخی به حملات ندهد. با این همه، گروهی از ناظران مدعیاند که به دلیل افزایش قابل توجه حملات در روزهای اخیر این احتمال وجود دارد که شورای امنیت ملی امریکا محاسباتش را تغییر دهد. ناوشکن یو اساس کارنی که در دریای سرخ مستقر است، ۱۴ پهپاد یکطرفه را که از مناطق تحت کنترل انصارالله در یمن پرتاب شده بودند رهگیری کرد.
در همین حال، یک ناوشکن انگلیسی به نام اچاماس دایموند که به تازگی برای کمک به حفاظت از کشتیهای تجاری وارد منطقه شده، یکی از پهپادهای انصارالله را رهگیری کرد.
روز جمعه انصارالله کشتی موتوری الجسره با پرچم لیبریا در دریای سرخ را هدف قرار داد. در همان روز، این گروه دو موشک بالستیک به سمت تنگه بابالمندب پرتاب کردند که یکی از آنها به کشتی موتوری با پرچم لیبریا اصابت کرد. کشتیهای جنگی ایالاتمتحده در آن زمان به حملات پاسخ دادند. سخنگوی پنتاگون از اظهارنظر در این باره خودداری کرده است. ناظران میگویند، حملات انصارالله تاثیر قابل توجهی بر بازار تجاری داشته است.
منطقه ممنوعه!
مرسک، بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان، فعلا تمام فرآیندحمل و نقل از طریق تنگه بابالمندب، گذرگاه حیاتی برای محمولههای بار و انرژی که بین دریای سرخ و خلیج عدن در حال حرکت هستند را متوقف کرد. این خبر در حالی منتشر شد که لوید آستین، وزیر دفاع امریکا و ژنرال سی کیوبراون، رییس ستاد مشترک ارتش عازم خاورمیانه هستند. قرار است آستین با رهبران اسراییل، بحرین و قطر رایزنی داشته باشد. براون در اسراییل به آستین خواهد پیوست. ناظران میگویند، پنتاگون حضور خود در منطقه را تقویت کرده و سه ناوشکن دیگر را در این هفته به دریای مدیترانه اعزام کرده است. این کشتیها به گروه ضربتی جرالد فورد میپیوندند که از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر به اسراییل در دریای مدیترانه فعالیت میکند.
گروهی از تحلیلگران با اشاره به تنشهای حاکم میگویند، جهان در آستانه بحران دریایی است؛ بحرانی که با جنگ اسراییل علیه حماس آغاز شد و حالا ترکشهایش اقتصاد جهانی را هدف قرار داده است. بابالمندب تنگه باریکی بین آفریقا و شبهجزیره عربستان است که براساس ارزیابیها ۱۲ درصد حجم تجارت جهانی بهطور معمول از طریق آن و شاید ۳۰ درصد ترافیک کانتینری جهانی از طریق این آبراه انجام میشود.
این منطقه به منطقه ممنوعه تبدیل شده، زیرا انصارالله مستقر در یمن کشتیهای اسراییلی یا کشتیهایی به مقصد این بازیگر را هدف قرار میدهند. حملات انصارالله هفتهها ادامه داشته و حالا شدت آن افزایش یافته است.
نشریه اکونومیست نوشته، در رویایی با خطر فزاینده فلج شدن کشتیها، صنعت کشتیرانی جهانی در حال برقراری وضعیت اضطراری است. اکونومیست مدعی است، این بحران اقتصاد جهانی را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار خواهد داد و زمینهساز وقوع جنگی فراگیر در خاورمیانه خواهد شد.
براساس آمارها، درآمد حاصل از کانال سوئز که منبع درآمد عمده برای مصر محسوب میشود به واسطه شرایط حاکم درگیر بحران شده است. از منظری دیگر، برای اقتصاد جهانی، بسته شدن طولانی مدت مسیر سوئز هزینههای تجارت را افزایش خواهد داد، زیرا کشتیرانی در سراسر آفریقا تغییر مسیر میدهد. همزمان زمان بیشتر، حق بیمه نیز افزایش پیدا خواهد کرد. اگر تصور شود که بحران امنیتی دریای سرخ، کشتیرانی در دریای عرب را تهدید میکند، آبراهی که یک سوم عرضه نفت جهانی از طریق آن انجام میشود، هزینههای اقتصادی بهطور چشمگیری بیشتر خواهد بود.
ماجراجویی پرهزینه شاهینهای اسراییل
همزمان با افزایش تنشها در شمال غزه، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسراییل و دیگر شاهینهای کابینه، خواستار حمله پیشگیرانه علیه حزبالله لبنان شدند. چنین خواستهای موجب نگرانی واشنگتن شد، امریکا از ترس وقوع جنگ منطقهای که به ادعای ناظران میتواند پای سایر متحدان ایران را به میدان باز کند، خواهان خویشتنداری طرفین شد. نتانیاهو هم با رویکرد شاهینهای کابینه مخالفت کرد، هرچند آنگونه که گاردین نوشته، بخش وسیعی از سیاستمداران و نیز ژنرالهای اسراییلی مدعیاند که جنگ با حزبالله اجتنابناپذیر است.
براساس دادههای یک نظرسنجی که اواخر نوامبر انجام شد ۵۲ درصد از افرادی که شرکت داشتند، طرفدار حمله فوری به حزبالله بودند و تنها ۳۵ درصد مخالف گشایش جبهه دیگری در شمال. با این حال، راندا اسلیم، کارشناس ارشد و مدیر حل مناقشه فعال در موسسه خاورمیانه، براین باور است که تشدید تنشها در امتداد مرز متناسب با حملات اسراییل بوده و روند افزایشی داشته است.
به گفته او حزبالله به دنبال درگیری نیست، ازهمین رو هزینههای هرگونه ماجراجویی برعهده اسراییل است.
امیل هوکایم، مدیر امنیت منطقهای در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک نیز براین باور است که «هم ایران و هم حزبالله در حال حاضر علاقهای برای ورود به جنگ ندارند. اما اگر اسراییل تصمیم بگیرد آنها را درگیر کند، حزبالله این کنش را به عنوان جنگ وجودی تعبیر کرده و آنگاه جهنم واقعی نمایان خواهد شد.»
فرصتی برای مخالفان «بی بی»
بنیامین نتانیاهو بار دیگر با ایده ایالاتمتحده، بریتانیا و آلمان درباب آینده غزه پساجنگ، مخالفت کرد؛ «بیبی» تعریف یک دولت موقت تحت نظارت تشکیلات خودگردان فلسطین و در نهایت یک کشور فلسطینی در کنار اسراییل را برنمیتابد. در همین راستا، نتانیاهو ساعاتی پس از اعتراف ارتش درباره تیراندازی به سه اسیر اسراییلی در حالی که پرچم سفیدی در دست داشتند ضمن تلاش برای انحراف افکار عمومی اسراییلیها، بار دیگر مدعی شد که مانع از تشکیل کشور فلسطین خواهد شد. او در کنفرانس مطبوعاتیاش ادعا کرد: «من افتخار میکنم که از تشکیل کشور فلسطین جلوگیری کردم، همه میدانند که اگر تسلیم فشارهای بینالمللی میشدیم و چنین دولتی را در کرانه باختری ایجاد میکردیم، چه اتفاقی میافتاد.»
ناظران میگویند نتانیاهو علیرغم خشم عمومی از ضعف ساختار امنیتی تحت رهبری «بیبی» که زمینهساز حمله ۷ اکتبر حماس شد، برای ماندن در قدرت تقلا میکند. به نوشته نیویورک تایمز، او برای نیل به اهدافش به حزب لیکود و شرکای ائتلاف راست افراطیاش، که اکنون بیش از هر زمان دیگری به فلسطینیها بیاعتماد هستند و استدلال میکنند که راهحل دو کشوری خیالی خطرناک است، متوسل شده است. با این همه، از آن جایی که جنگ بدون ترسیم چشماندازی ادامه یافته، بسیاری از اسرای اسراییلی در غزه درگیر سرنوشت مبهمی هستند و فشارهای بازیگران غربی افزایش یافته، قدرت تسلط «بیبی» هم متزلزل شده است. در همین راستا، گروهی از تحلیلگران میگویند، کشته شدن اسرای اسراییلی توسط ارتش این بازیگر، فرصتی است برای مخالفان بمباران غزه؛ همانهایی که میگویند تداوم این حملات نتیجهای ندارد جز بدنامی بیشتر برای اسراییل و به خطرانداختن جان اسرا.
گل به خودی
نتانیاهو تا به امروز تلاش کرده درخواستهای خانوادههای اسرا مبنی بر برقراری آتشبس در غزه جهت تداوم رایزنیها را نادیده بگیرد. او در کنفرانس خبریاش مدعی شد «فشار نظامی برای بازگرداندن اسرا به خانه و همچنین برای دستیابی به یک پیروزی ضروری است.» او در ادامه ادعا کرد «بدون فشار نظامی، ما نمیتوانستیم چارچوبی ایجاد کنیم که زمینهساز آزادی ۱۱۰ اسیر شود.»، اما علیرغم چنین مواضع ادعایی، نتانیاهو فعلا به واسطه کشته شدن سه اسیر اسراییلی، بهشدت مورد انتقاد قرار گرفته است. رییس ستاد ارتش و وزیر دفاع سریع عذرخواهی کردند و مسوولیت را برعهده گرفتند، اما نتانیاهو تلاش کرد، این کوتاهی را گردن نگیرد. ناهوم بارنیا، یکی از معتبرترین مفسران اسراییل، نوشت که مرگ سه اسیر یک تراژدی نبود، بلکه «جنایت جنگی» بود، زیرا «قوانین بینالملل در این مورد بسیار واضح است.» او گفت که اسراییلیها باید نسبت به خودشان سختگیرتر باشند. همزمان اکرم عطاالله، ستوننویس الایام، روزنامه فلسطینی در کرانه باختری، گفت که از تیراندازی نیروهای اسراییلی به این سه مرد تعجب نکرده و اگر آنها فلسطینیهای غیرمسلح بودند، اسراییل مجبور نمیشد آنچه را که برای آنها اتفاق افتاده را فاش کند. یاگیل لوی، کارشناس نظامی اسراییلی در دانشگاه آزاد اسراییل، از شکاف واقعی بین قوانین رسمی درگیری و تمرین در میدان جنگ گفت. به باورش «قوانین درگیری توسط نیروها روی زمین رعایت یا اجرا نمیشود».
نتانیاهو میدان را واگذار میکند؟
در میانه افزایش خشم عمومی از فرآیند جنگ در غزه، دیوید کامرون و آنالنا بائربوک، وزرای خارجه بریتانیا و آلمان با انتشار یادداشت مشترکی از اسراییل خواستند تا با فلسطینیها در باب راهحل دو کشور مذاکره کند؛ این دقیقا همان گزارهای است که نتانیاهو تلاش دارد تا مانع از تحققش شود. ناظران میگوید با ورود لوید آستین، وزیر دفاع امریکا به سرزمینهای اشغالی، کار «بیبی» دشوارتر هم خواهد شد. ناتان ساکس، مدیر مرکز سیاست خاورمیانه فعال در موسسه بروکینگز، که به تازگی از اسراییل بازگشته، مدعی است «نتانیاهو با بایدن اختلافی اساسی دارد و در میانه درگیریهای شدید، به سیاستهای افسارگسیختهای متوسل شده و این بیشرمانه است». به باورش نتانیاهو علیه بنی گانتز، رقیبش بهپاخاسته؛ همانی که برای ترسیم وحدت وارد کابینه جنگ اضطراری شد و به نظر میرسد که برای گفتگو با فلسطینیها درباره غزه پس از جنگ از رویکرد ملایمتری پیروی میکند. از منظر این تحلیلگر، کشته شدن سه اسیر اسراییلی توسط ارتش، فشارها برای برقراری آتشبس را افزایش خواهد داد. در این میان، برخی منابع که نخواستند نامشان فاش شود میگویند که با تلاشهای قطر و مصر، رایزنیها برای برقراری آتشبس و آزادی اسرا ادامه دارد.